فرهنگ ابراهیمی
روزی ابوذر، از رسول خدا (ص )پرسید:
اى پیامبر، در "صُحُف ابراهیم "چه بوده است ؟
پیامبر فرمود: تمامش مَثَل و حکمت بود. از جمله چنین بود:
من تو را نفرستادم که دنیا بیندوزى، بلکه تو را فرستادم، تا دعاى مظلوم را از سوى من پاسخ دهى، و خواسته اش را برآوردى .(1)
و نیز در صحف ابراهیم چنین بود:
عاقل، تا خِرد خود را مغلوب نفس نساخته، سزاوار است اوقات خود را چنین تقسیم کند: ساعتى براى مناجات با پروردگار، ساعتى براى اندیشه درباره آفریده ها و صنایع بدیع خدا در خلقت، ساعتى، اندیشه به اینکه چه کرده و چه پیش فرستاده است (محاسبه نفس ) و ساعتى نیز به کارهاى حلال و نیازهاى مباح خود، از خوردن و نوشیدن بپردازد.
و... عاقل باید در یکى از این سه راه بکوشد:
توشه گیرى براى آخرت، تأمین معاش و زندگى، لذتهاى غیرحرام.
و... عاقل باید به زمان خود بصیر و بینا باشد، به کار خویش بپردازد، زبان خود را نگه دارد، هرکس که حرف زدن خود را از "اعمال خویش "به حساب آورد، سخنش کاسته خواهد شد، مگر آنچه که به کارش مربوط شود"(2)
حکمت هاى موسوى
راه جویى و آشنایى ابوذر با تعالیمى از صحف ابراهیم، به تعالیم موسى، کلیم الله، راه یافت . ابوذر از پیامبر اسلام پرسید:
اى فرستاده خدا! در صُحف موسى چه بود؟
فرمود: همه آن ، عبرت و پند بود. از جمله اینها:
شگفت از کسى که به آتش دوزخ ، یقین دارد، و... مى خندد!
شگفت از کسى که مرگ را باور دارد، چگونه شادمانى مى کند!
شگفت از کسى که به حال دنیا و دگرگونیهایش بیناست ، و مى بیند که چگونه دنیا نسبت به اشخاص ، در تغییر و تبدیل است (و به کسى وفا نمى کند) چگونه به دنیا اطمینان مى کند.
شگفت از کسى که به حساب فرداى قیامت یقین دارد، لیکن براى آن ، کار نمى کند!...(3)
ابوذر پرسید:
یا رسول الله! آیا از آنچه بر تو نازل شده و از تعالیم قرآن ، چیزى هست که در صحف ابراهیم و موسى (علیهماالسلام ) هم آمده باشد)
پاسخ حضرت چنین بود:
اى ابوذر!... بخوان این آیات را قَدْ اَفلحَ من تَزکّى ... به تحقیق ، رستگار شد، کسى که خود را پاک ساخت و خدایش را یاد کرد و نماز خواند، بلکه شما زندگى دنیا را مى گزینید، در حالى که آخرت ، بهتر و پایدارتر است .اینها یعنى این چهار آیه در کتابهاى آسمانى پیشینیان آمده است ، در صحف ابراهیم و موسى.
پی نوشت ها:
1- إ نّی لَمْ اءبْعَثْکَ لِتَجْتَمِعَ الدنیا بَعْضَها على بَعضٍ وَلکِنّی بَعَثْتُکَ لِتَرُدَّ عَنّی دَعْوَةَ المظلومِ.
2-عَلَى الْعاقِلِ مالَمْ یَکُنْ مَغْلُوبا عَلى عَقْلهِ اءنْ یَکُونَ لَهُ ثَلاثُ ساعاتٍ: ساعَةٌ یُناجِی فِیها رَبَّهُ، وَساعةٌ یُفَکِّرُ فِیها فِی صُنْعِ اللّهِ تَعالى ، وَ ساعةٌ یُحاسِبُ فِیها نفسَهُ فیما قَدَّمَ وَاءخَّرَ، وَساعَةٌ یَخْلُو فِیها بِحاجَتِهِ مِنَ الْحَلالِ مِنَ المَطْعَمِ وَالْمَشْرَبِ. وَعَلَى الْعاقِلِ اءنْ یَکُونَ ظاعِنا إ لاّ فِی ثَلاثٍ: تَزَوُّدٍ لِمَعادٍ، اءوْ مَرَمَّةٍ لِمَعاشٍ، اءو لَذَّةٍ فِی غَیْرِ مُحَرَّمٍ. وَعَلَى الْعاقِلِ اءنْ یَکُونَ بَصِیرا بِزَمانِه ، مُقْبِلا عَلى شَاءْنِهِ، حافِظا لِلِسانِهِ. وَمَنْ حَسِبَ کَلامَهُ مِنْ عَمَلِهِ قَلَّ کَلامُهُ إ لاّ فِیما یَعْنِیهِ.
3-عَجَبٌ لِمَنْ اءیْقَنَ بِالنّار ثُمَّ ضَحِکَ، عَجَبٌ لِمَنْ اءیّقَنَ بِالْمَوْتِ کَیْفَ یَفْرَحُ، عَجَبٌ لِمَنْ اءبْصَرَ الدُّنْیا وَتَقَلُّبَها بِاءهْلِها حالا بَعْدَ حالٍ ثُمَّ هُوَ یَطْمَئِنُّ إ لَیْها، عَجَبٌ لِمَنْ اءیْقَنَ بِالْحِسابِ غَدا ثُمَّ لَمْ یَعْمَلْ.
منبع:
محدثی، جواد، نای حکمت
.: Weblog Themes By Pichak :.